ویلچربر(معلول بر) برای جابجایی افراد کم توان، سالخورده یا کسانی که دچار معلولیت‌های جسمی هستند و با ویلچر حرکت می‌کنند، ساخته شده است. این دستگاه که با عنوان بالابر ویلچر یا جک معلول نیز شناخته می‌شود؛ در انواع و اقسام ساختمان‌های اداری، تجاری و مسکونی کاربرد وسیعی دارد. طراحی و اجرای این محصول کاملاً طبق نظر و سفارش مشتری و متناسب با شرایط ساختمان و معماری آنهاست و باید استانداردهای لازم در ساخت این تجهیزات در نظر گرفته شود. در مقاله امروز ما قصد داریم به طور کامل در رابطه با ویلچربر(معلول بر) صحبت کنیم. پس برای کسب اطلاعاتی در این زمینه، لطفاً ما را تا پایان همراهی بفرمایید.
ویلچربر(معلول بر)چیست؟
همانطور که گفتیم این نوع بالابر برای راحتی افراد کم توان و معلول ساخته شده است. سالمندان و کسانی که از ویلچر استفاده می‌کنند نیز می‌توانند از بالابر ویلچر یا جک معلول استفاده نمایند. این دستگاه از اجزای مختلفی ساخته شده است و در انواع اماکن و ساختمان‌ها قابل استفاده می‌باشد. همچنین از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و جایگزین مناسبی برای سطوح شیبدار مخصوص ویلچر نیز هست. از ویلچربر(معلول بر) در فضاهای سرپوشیده و باز و محوطه‌های ورودی ساختمان، داخل فروشگاه‌ها، ویلاها، منازل، ساختمان‌های تجاری، اداری و… استفاده می‌شود. در ادامه راجع به این دستگاه بیشتر صحبت خواهیم کرد.
انواع ویلچربر(معلول بر) کاربری
از نظر نوع کاربری بالابر ویلچربر را به دو دسته ویلچربر با کاربری اختصاصی و ویلچربر با کاربری عمومی تقسیم می‌شود. نوع اول همانطور که از نامش پیداست برای افراد مشخصی، طراحی و ساخته شده است که در اکثر مواقع از چنین بالابرهایی در منازل مسکونی که امکان دسترسی عمومی وجود ندارد، بهره می‌گیرند. برای این نوع بالابرها کلیدهایی تعبیه شده است تا از ورود افراد غیرمجاز جلوگیری شود. اما در دسته دوم که عموماً با کاربری‌های همگانی ساخته شده‌اند؛ همه افرادی که که ناتوان، سالمند یا معلول هستند، می‌توانند از آن استفاده کنند. با توجه به اینکه ویلچربرهای عمومی، در معرض استفاده بیشتری قرار می‌گیرند؛ از نظر ایمنی بیشتر روی آنها کار می‌شود.
انواع ویلچربر از نظر نوع کفی
این تجهیزات را از نظر نوع کفی نیز به دو دسته تقسیم بندی کرده‌اند که شامل دو مورد زیر است:
- ۱_کفی ویلچربر با ورودی مجاور ۹۰ درجه: در این نوع کفی‌ها ورود و خروج به شکل مجاور اجرا خواهد شد؛ یعنی کاربر از یک سمت وارد کفی خواهد شد و هنگام توقف از سمت مجاور خارج می‌گردد. به دلیل اینکه جهت ورود و خروج کاربر یک زاویه قائمه را ایجاد می‌کند که به آن مدل کفی ۹۰ درجه می‌گویند. نکته قابل توجه این است که در این مدل باید ابعاد کفی طوری انتخاب شود که برای حرکت مستقیم کاربر، عرض کافی را داشته باشد. وضعیت حرکت کاربر نیز باید در تناسب با عمق کفی باشد.
- ۲_کفی بالا بر با ورودی مقابل(تونلی): در این مدل کاربر از یک سمت وارد کفی شده و هنگام خارج شدن در ایستگاه از سمت مقابل و روبرو خارج می‌شود. در واقع رایج‌ترین نوع کفی از نظر ورود و خروج کاربر همین مدل تونلی است. البته از آنجایی که راستای ورود و خروج کاربر در این مدل در یک امتداد قرار می‌گیرد، به آن کفی ۱۸۰ درجه نیز می‌گویند.
انواع جک معلول بر یا ویلچربر از نظر نوع سیستم محرکه
از این نظر نیز ویلچربرها به دو دسته تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
- ° ویلچربر هیدرولیک: سیستم‌های هیدرولیک برای به کارگیری ویلچربرها یک گزینه فوق العاده است. در واقع اساس عملکرد این سیستم فشار و جریان بوده و در این نوع بالابرها، جک هیدرولیک مثل یک بازوی متحرک از بالا به پایین حرکت می‌دهد. از طرفی عامل حرکت پیستون جک نیز جریان روغن است. برای حرکت پیستون در جهت پایین، جریان منفی عمل می‌کند.
- ° ویلچربر وینچی: این مدل بالابرها از نظر ایمنی در سطح پایینی قرار می‌گرفته‌اند و طبق گزارشات به عمل آمده، استفاده از آنها در برخی از مواقع خطرآفرین شده است. اما همچنان ویلچربر وینچی در بازار رواج دارد.
مزایای استفاده از ویلچربر
- ۱_اولین مزیت این دستگاه این است که افراد ناتوان، سالمند و کسانی که با محدودیت‌های حرکتی مواجه هستند، می‌توانند به راحتی به طبقات بالایی یک ساختمان دسترسی پیدا کرده و به آسانی و به شکل مستقل، کار خود را انجام دهند که دیگر نگران این مسئله نیستند که باید برای رفت و آمد در چنین مکان‌هایی به کمک فرد دیگری نیاز داشته باشند.
- ۲_دومین مزیت ویلچربر، افزایش اعتماد به نفس چنین افرادی است؛ زیرا احساس می‌کنند به خودکفایی رسیده‌اند و برای دسترسی به مکان‌های مختلف هیچگونه محدودیتی ندارند. همین مسئله باعث بهبود روحیه آنها و افزایش اعتماد به نفسشان می‌شود.
- ۳_سومین مزیت ویلچربر، کاهش خطرات و صدمات جانی برای افراد معلول می‌باشد؛ مثلاً اگر فردی در یک شرایط خاص مجبور باشد از سطوح شیبدار استفاده کرده و به یک طبقه از ساختمان برود، ممکن است دچار صدمات و ناراحتی‌های جسمانی گردد. اما به کمک این دستگاه، به صورت ایمن و راحت می‌تواند این کار را انجام دهد. ویلچربر یکی از مهمترین وسایل کمکی به افراد ناتوان و معلول بوده و در بهبود کیفیت زندگی آنها نقش مهمی را ایفا می‌کند. ضمن اینکه در سال‌های اخیر استفاده از آن در ساختمان‌های عمومی و تجاری بسیار رواج پیدا کرده است و با استقبال مردم روبرو شده است.
اجزا و قطعات ویلچربر(معلول بر)
این وسیله از قطعات و تجهیزات مختلفی ساخته شده که مهمترین آنها عبارت‌اند از:
-پاور یونیت: این قطعه متشکل از مخزن روغن، شیرهای کنترل، الکتروپمپ و… می‌باشد. پاور یونیت در دو نوع مختلف، متناسب با نیاز کاربران طراحی شده است.
-جک بالابر: در ویلچربرها عملکردی مشابه جک آسانسور دارد. در ویلچربرها از جک‌های هیدرولیک با شفت کروم بهره گرفته می‌شود.
-کفی ویلچربر: یکی دیگر از اجزای اصلی این محصول کفی است که باید با توجه به شرایط خاص کاربر و متناسب با وضعیت آنها ساخته شود؛ به گونه‌ای که برای ورود افراد کم توان و معلول مناسب باشد. اگر فلزی محکم دیواره‌های محافظ ساخته شوند ایمنی بیشتری برای کاربر فراهم می‌شود.
-شیر ایمنی ویلچربر: این سیستم‌ها باید به یک شیر کنترل ایمنی در قسمت ورودی مجهز باشند. البته مکانیزم شیر کنترل بستگی به روش اجرای دستگاه و طول مسیر دارد و از این قطعه برای پیشگیری از سرعت غیر مجاز و سقوط جک، بهره می‌گیرند.
-تابلوی فرمان: این قطعه نیز جزو قطعات مهم ویلچربر می‌باشد و به ادوات ایمنی، مبدل کنترل فاز و کنترل بار و… مجهز می‌باشد.
-پانل فرمان: این قطعه جهت فرمان حرکت و توقف اضطراری به کار برده می‌شود. در واقع معمولاً در ویلچربرها یک پانل فرمان جداگانه برای هر ایستگاه ساخته می‌شود. همچنین داخل کفی نیز برای کنترل کامل دستگاه، یک پانل فرمان جداگانه وجود دارد.
-ریل‌های راهنما: از این ریل‌ها برای هدایت و نگهداری کفی در مسیر معین شده استفاده می‌شود. نوع ریل و میزان استحکام آن تاثیر زیادی در کیفیت ویلچربر دارد.
اهمیت مسأله زیبایی ویلچربر
معمولاً ویلچربرها در ورودی‌های ساختمان و یا در کنار پله‌ها نصب می‌شوند. نکته مهمی که هنگام خرید و انتخاب این محصولات باید در نظر داشت؛ بحث زیبایی و جلوه ظاهری آنهاست تا با معماری و نمای ساختمان و محوطه هارمونی لازم را داشته باشد. رنگ مناسب، خوش ساخت بودن و جنس قطعاتی که در ساخت ویلچربر به کار برده می‌شود همه و همه تاثیر چشمگیری در زیبایی کلی دستگاه دارند. امروزه برخی از طراحان خلاق و خوش ذوق، طرح‌های بسیار زیبا و مناسبی که متناسب با شرایط معماری ساختمان‌ها است، طراحی و اجرا کرده‌اند و با استفاده از المان‌هایی مانند شیشه، سرامیک، سنگ، استیل و… ضمن ساخت طراحی یک دستگاه ایمن و کارا، جلوه بصری زیبایی به آن بخشیده و باعث شده‌اند تا محوطه ساختمان نیز زیباتر به نظر برسد.
الزامات قانونی نصب بالابر ویلچربر
از نظر مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرداری، برای نصب و راه‌اندازی ویلچربر باید این کار در اختلاف سطح‌های مشخص شده انجام شود؛ یعنی اینکه اگر جا برای بالابر ویلچر تعبیه نشده باشد، برای اخذ پایان کار ساختمان مشکل ایجاد می‌شود و باید جایی برای تردد سالخوردگان و معلولان وجود داشته باشد؛ بنابراین به جز الزامات قانونی استفاده از ویلچربر یک راهکار کاملاً اقتصادی برای حرکت این افراد می‌باشد. در نتیجه بهتر است از قبل اقدامان لازم را برای آن تعبیه نمود؛ لذا سازندگان و مهندسان ناظر ساختمان، مسئولیت اجرای فنی و اصول ایمنی برعهده دارند و باید نظارت کافی و دقت نظر لازم روی آن را داشته باشند.
خرید ویلچربر
هنگام خرید این دستگاه باید به موارد مهمی دقت کنید عبارت‌اند از:
_جنس و ابعاد: بسته به فضای موجود باید گزینه‌ای را انتخاب کنید که با سایز و ابعاد فضا همخوانی داشته باشد؛ بدین ترتیب بدون مشکل و با اطمینان کامل دستگاه را نصب می‌کنید.
_ظرفیت: یکی از مهمترین عوامل موثر در خرید ویلچربر ظرفیت آن است که باید بررسی گردد. در صورتی که یک ویلچربر را با ظرفیت مد نظرتان انتخاب کنید، قطعاً از نظر عملکرد و امنیت بهتر خواهد بود.
_سیستم حرکت: هنگام خرید این وسیله در رابطه با سیستم حرکت ویلچربر اطلاعات لازم را داشته باشید. برخی از آنها از سیستم هیدرولیکی بهره گرفته و برخی دیگر از سیستم‌های برقی و مکانیکی استفاده می‌کنند.
_جنس: ویلچربرها اغلب از مواد مختلفی ساخته می‌شوند که باید هنگام خرید گزینه‌ای را که کیفیت و عمر بیشتری دارد را انتخاب نمایید.
_طراحی و ساختار: ساختار ویلچربر نقش مهمی در انتخاب آن دارد؛ یعنی اینکه قبل از خرید حتماً نسبت به استحکام و قابلیت‌های آن اطلاعات لازم را کسب نمایید و سپس اقدام به خرید کنید.
علاوه بر موارد نام برده شده قابلیت تنظیم و سفارشی سازی، استانداردها و مجوزها، نظرات و بررسی‌ها، خدمات پس از فروش، ایمنی و… همگی از مواردی هستند که باید هنگام خرید به آن توجه نمایید. توصیه ما این است که برای خرید این محصول از افراد متخصص و خبره در این زمینه مشورت بگیرید.
کلام آخر
ویلچربر یا معلول بر که به اسم بالابر صندلی نیز آن را می‌شناسیم؛ برای افراد کم توان و دارای معلولیت جسمی امکانی را فراهم می‌کند تا بتوانند به راحتی در طبقات ساختمان تردد کنند. افراد زیادی هستند که تصمیم به تعبیه این دستگاه در ساختمان، منازل مسکونی و مراکز تجاری خود می‌کنند تا مشکلات حرکتی برای سالمندان و معلولان را به پایین‌ترین حد ممکن برسانند. جانمایی مناسب ویلچربر امر مهمی است؛ برای اینکه معلولان شرایط خاصی دارند و باید هنگام وارد شدن به بالابر ویلچر کاملاً راحت باشند تا بتوانند در ایستگاه مورد نظر خارج شوند. ما در این مقاله راجع به ویلچربر(معلول بر) صحبت کردیم. امیدواریم مطالب موجود در این مقاله برایتان مفید واقع شده باشد. از اینکه تا پایان در کنار ما بودید، از شما سپاسگزاریم.
سوالات متداول
۱_قیمت ویلچربر چقدر است؟
قیمت این دستگاه با توجه به برند، ظرفیت، اندازه و سایر ویژگی‌ها متفاوت می‌باشد. بهتر است پیش از خرید نسبت به قیمت اطلاعات لازم را کسب کنید و سپس اقدام به سفارش و خرید نمایید.
۲_ویلچربرها از جنس چه موادی ساخته می‌شوند؟
این تجهیزات معمولا از جنس آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شوند تا مقاومت بالایی داشته باشند.
۳_استاندارد ساخت ویلچربر به چه شکل هست؟
برای کابین ویلچربر، پلتفرم‌ها و استانداردهای خاصی تعریف شده است که همه فروشندگان و نصابان باید آن را رعایت کنند؛ به عنوان مثال ابعاد کابین باید ۱۱۰ در ۱۴۰ سانتی‌متر و بازشو درب آن باید ۸۰ در ۲۱۰ سانتی‌متر باشد. ضمناً درب کابین نباید بیش از اندازه باز بماند و باید به یک دکمه در داخل کابین برای شرایط اضطراری، مجهز باشد. در نهایت نیز سیستم ویلچربر باید به برنامه تراز مجدد طبقه مجهز باشد.